Odzyskaj pełną kontrolę nad swoją nieruchomością

Kluczowe znacznie dla schematu działania i ważnych terminów ma data dokonania wpisu nieruchomości do gminnej ewidencji zabytków. Jeżeli nieruchomość została wpisana do gminnej ewidencji zabytków poprzez dokonanie czynności materialno-technicznej przed 1 czerwca 2016 roku, to w terminie 14 dni od dnia dowiedzenia się o tej czynności należy wezwać gminę do usunięcia naruszenia prawa. Przy wpisie dokonanym po 1 czerwca 2017 roku właściciel ma 30 dni od dnia dowiedzenia się o wpisie na wniesienie skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Uchybienie temu terminowi w obydwu przypadkach, bez winy właściciela nieruchomości daje wojewódzkiemu sądowi administracyjnemu prawo do rozpoznania skargi pomimo niezachowania wymogu formalnego.

Skarga wnoszona do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na wpis nieruchomości do gminnej ewidencji zabytków wymaga uiszczenia wpisu na rachunek odpowiedniego sądu w wysokości 200 zł lub 300 zł (w zależności od przedmiotu zaskarżenia w konkretnej sprawie). Dodatkowe koszty związane z opłatami sądowymi mogą się pojawić w trakcie trwania postępowania – w przypadku konieczności zaskarżenia postanowienia czy wyroku w sprawie. Nie będą one jednak wyższe niż opłata od skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Tak, zabytki nieruchome ujęte w wojewódzkiej ewidencji zabytków są automatycznie ujmowane w gminnej ewidencji zabytków. Wówczas wykreślenie nieruchomości z gminnej ewidencji zabytków nie jest wystarczające do uzyskania pozwolenia na rozbiórkę czy przebudowę budynku bez uzgodnienia z konserwatorem zabytków. W takiej sytuacji niezbędne jest podjęcie próby wykreślenia nieruchomości wojewódzkiej ewidencji zabytków, a następnie z gminnej ewidencji zabytków. Powyższe powoduje, że proces ten jest dłuższy, ale tylko jego stopniowe zrealizowanie pozwala na zmianę sytuacji nieruchomości.

Orzecznictwo wojewódzkich sądów administracyjnych jest bardzo zróżnicowane. Jest to spowodowane przede wszystkim istnieniem dwóch poglądów dotyczących formy prawnej dokonywania wpisów nieruchomości do gminnej ewidencji zabytków. W zależności od tego do jakiego poglądu przychyla się konkretny sąd, stosowane są różne przepisy i wydawane różne wyroki. Dlatego szanse na skuteczne zaskarżenie wpisu można oceniać jedynie po dokonaniu szczegółowej analizy sytuacji konkretnej nieruchomości wpisanej do gminnej ewidencji zabytków. Dokonanie takiej oceny oraz analiza możliwych scenariuszy jest głównym zadaniem naszej Kancelarii w zlecanych nam przez Klientów sprawach. Naszym celem jest zapewnienie Klientom pełnego obrazu sytuacji i przedstawienie wszystkich informacji niezbędnych do podejmowania decyzji w sprawie dalszych działań.

Stwierdzenie przez sąd bezskuteczności czy niezgodności z prawem dokonania wpisu nieruchomości do gminnej ewidencji zabytków znosi ograniczenia dla właścicieli związane z koniecznością wyrażenia zgody na prowadzenie prac remontowych lub rozbiórkowych przez konserwatora zabytków. Oczywiście nie oznacza to, że gmina nie może ponownie dokonać wpisu, tym razem po przeprowadzeniu procedury pozwalającej właścicielowi na ustosunkowanie się do zebranego materiału dowodowego potwierdzającego zabytkowy charakter budynku.