Niebieska Karta – czym jest i do czego nie powinna być używana?

Trudne emocje towarzyszące rozstaniu powodują, że małżonkowie decydują się czasami na radykalne i nie do końca przemyślane kroki, chcąc przekonać sąd do swojej racji w sprawie rozwodowej. Jednym z instrumentów, który jest przez nich do tego używany, jest Niebieska Karta. I o ile w rodzinach, w których faktycznie dochodzi do przemocy, Niebieska Karta stanowi niezwykle ważny element w jej przeciwdziałaniu, tak, jeśli jest to tylko część taktyki procesowej w trakcie rozwodu, to może wyrządzić wiele szkody- nie tylko osobie, dla której Niebieska Karta jest zakładana, ale także osobie, która zgłasza przemoc do instytucji państwowych.

Czym jest Niebieska Karta?

Niebieska Karta to procedura mająca na celu dokumentowanie i monitorowanie sytuacji związanych z przemocą domową. Procedura ta reguluje zasady podejmowania interwencji oraz udzielania pomocy osobom doświadczającym przemocy. Wypełnienie Niebieskiej Karty może być inicjowane przez różne podmioty, w tym policję, pracowników socjalnych, służby zdrowia czy oświaty.

Proces i etapy działania:

1. Rozpoznanie i zgłoszenie: Niebieską Kartę mogą założyć przedstawiciele instytucji, które zajmują się pomocą, takich jak policja, pracownicy socjalni, czy przedstawiciele oświaty i opieki zdrowotnej. Niezbędnym warunkiem jest powzięcie informacji o stosowaniu przemocy w rodzinie. Niezwłocznie po otrzymaniu takiej informacji, należy niezwłocznie podjąć działania w celu ochrony ofiary.

   Założenie dokumentacji: Po zgłoszeniu dochodzi do wypełnienia Niebieskiej Karty-A. Ten dokument zawiera kluczowe informacje dotyczące sytuacji przemocy oraz danych o osobach zaangażowanych – zarówno ofiarach, jak i sprawcach. To ważny krok, który umożliwia udokumentowanie faktów i rozpoczęcie procedury wsparcia.

   Interdyscyplinarny zespół: Po założeniu Karty-A, zebrane informacje są przekazywane do gminnego zespołu interdyscyplinarnego. Zespół ten składa się z przedstawicieli różnych instytucji i zajmuje się opracowaniem planu pomocy dla ofiar przemocy. Współpraca tych instytucji jest kluczowa dla skutecznego działania i zapewnienia ofiarom wsparcia.

   Długoterminowe wsparcie: Procedura Niebieskiej Karty nie jest jednorazową interwencją. To złożony proces, który może trwać nawet miesiącami. W tym czasie ofiary przemocy mogą otrzymywać różnorodne formy wsparcia. Obejmuje to pomoc psychologiczną, prawną oraz zabezpieczenie socjalne, co ma na celu nie tylko natychmiastowe rozwiązanie problemu, ale także długofalowe wsparcie w odbudowie życia ofiary. Ta kompleksowa pomoc jest kluczowa dla pełnego powrotu do normalności i bezpieczeństwa.

Korzyści i znaczenie Niebieskiej Karty:

• Ochrona i wsparcie: Najważniejszą zaletą Niebieskiej Karty jest to, że zapewnia bezpieczeństwo i wsparcie osobom doświadczającym przemocy. Procedura ta oferuje szeroki wachlarz pomocy, dzięki której ofiary mogą liczyć na pomoc w trudnych chwilach oraz na wsparcie, które pomoże im w odbudowie własnego życia.
• Przeciwdziałanie przemocy: Niebieska Karta umożliwia monitorowanie przypadków przemocy w różnych społecznościach. Taka analiza jest niezwykle ważna w działaniach profilaktycznych i przeciwdziałających temu zjawisku. Gromadzenie danych o przypadkach przemocy pozwala na skuteczniejsze planowanie i podejmowanie działań, które mają na celu eliminację przemocy domowej.
• Współpraca instytucji: Procedura Niebieskiej Karty angażuje różne instytucje, takie jak policja, pomoc społeczna czy oświata. Taka współpraca zwiększa efektywność działań i umożliwia lepszą koordynację wsparcia dla osób dotkniętych przemocą. Integracja różnych służb jest kluczowa dla zapewnienia kompleksowej pomocy ofiarom przemocy.

Warto również zaznaczyć, że w społeczeństwie panuje błędne przekonanie, że osoba, która ma założoną Niebieską Kartę, z całą pewnością jest sprawcą przemocy. To nieprawda. Założenie Niebieskiej Karty uruchamia procedurę służącą weryfikacji, aby ustalić, czy faktycznie dochodzi do przemocy. W tym procesie zapewniane jest równocześnie wsparcie dla ofiar, które mogą liczyć na pomoc, w sytuacji, gdy rzeczywiście jej potrzebują. Niebieska Karta to nie wyrok, lecz narzędzie mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa i ochrony ofiar przemocy.

Niebieska Karta a rozwód

Bywają sytuacje, w których Niebieska Karta jest używana jako narzędzie przeciwko współmałżonkowi w procesie rozwodowym. Fikcyjne oskarżenie małżonka o przemoc może być mieczem obosiecznym – nie można bowiem zapominać, że odpowiedzią na założenie Niebieskiej Karty może być… założenie Niebieskiej Karty. Z tego względu nie warto wysuwać przeciwko małżonkowi nieprawdziwych oskarżeń o stosowanie przemocy, bowiem małżonek może zrobić dokładnie to samo.

Konsekwencje fałszywych oskarżeń o stosowanie przemocy

Nie można zapominać o tym, że fałszywe oskarżenie o przemoc w rodzinie, które prowadzi do założenia Niebieskiej Karty, może mieć poważne konsekwencje prawne. W Polsce osoby, które świadomie składają fałszywe zawiadomienia o przestępstwie, mogą być pociągnięte do odpowiedzialności karnej na podstawie Kodeksu karnego. Zgodnie z art. 234 Kodeksu karnego: „Kto, przed organem powołanym do ścigania lub orzekania w sprawach o przestępstwo, w tym i przestępstwo skarbowe, wykroczenie, wykroczenie skarbowe lub przewinienie dyscyplinarne, fałszywie oskarża inną osobę o popełnienie tych czynów zabronionych lub przewinienia dyscyplinarnego, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.”

W praktyce oznacza to, że jeśli ktoś zgłasza nieprawdziwe informacje o przestępstwie, mogące skutkować wszczęciem postępowania karnego, w tym oskarżeniem o przemoc domową, i zostanie to udowodnione, ponosi ryzyko ukarania według wyżej cytowanego przepisu. Sprawa jest poważna, ponieważ takie oskarżenie nie tylko niszczy reputację osoby oskarżonej, ale także nadużywa zasobów organów ścigania, które mogłyby być użyte w autentycznych przypadkach przemocy.

Jednak warto podkreślić, że każda sytuacja jest indywidualnie oceniana przez organy ścigania. Oskarżenie musi być nie tylko fałszywe, ale także składane ze świadomością jego nieprawdziwości i z zamiarem wywołania konsekwencji prawnych dla niewinnej osoby. Świadomość społeczna na temat konsekwencji prawnych za takie działania jest istotna, by przestrzegać przed pochopnymi decyzjami, które mogą prowadzić do poważnych komplikacji prawnych. Jeśli oskarżenie wynika z omyłki lub niewiedzy, a nie złej woli, sprawa może być rozpatrywana inaczej – z większym naciskiem na edukację i wyjaśnienie nieporozumień. Decydując się na taki krok, warto skonsultować się z adwokatem, który pomoże uniknąć potencjalnych pułapek prawnych.

Podsumowanie

Niebieska Karta jest ważnym narzędziem w przeciwdziałaniu przemocy domowej, dokumentującym incydenty i zapewniającym wsparcie ofiarom poprzez współpracę różnych instytucji. Powinna być używana wyłącznie w tym celu, a nie jako sposób na przechylenie szali na stronę jednego z małżonków w procesie rozwodowym. Warto również pamiętać, że formułowanie fałszywych oskarżeń niesie ze sobą ryzyko poważnych konsekwencji prawnych, w tym odpowiedzialności karnej.

W przypadku, gdy chcesz zgłosić przemoc, albo gdy stałeś się ofiarą fałszywych oskarżeń dotyczących stosowania przemocy, pomoc adwokata jest niezwykle cenna. W naszej kancelarii posiadamy szerokie doświadczenie w tym zakresie i oferujemy profesjonalne wsparcie zarówno osobom, które potrzebują ochrony, jak i tym, które zostały niesłusznie oskarżone. Dzięki naszym specjalistom możesz czuć się bezpiecznie, wiedząc, że Twoje sprawy są w rękach doświadczonych prawników, którzy pomogą Ci w trudnych sytuacjach.